Baruch Spinaza

Baruch de Spinoza (1632 - 1677). Γεννήθηκε στο 'Αμστερνταμ και καταγόταν από εβραιο-πορτογαλική οικογένεια που είχε μεταναστεύσει παλαιότερα σε εποχές διωγμών στην (τότε ισπανική) Ολλανδία. Στα νεανικά του χρόνια εργάστηκε ως λειαντής φακών. Ο Σπινόζα αναφέρεται επίσης με το χριστιανικό όνομα Benedictus και θεωρείται ένας από τους σημαντικότερους προδρόμους του ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Το 1656 είχε αναθεματιστεί από την εβραϊκή συναγωγή της γενέτειράς του. Οι φιλοσοφικές του σκέψεις: για το κράτος προδιέγραψαν τη δημιουργία και εξέλιξη της αστικής δημοκρατίας και για τη φύση στηρίχθηκαν στη βασική ιδέα, αντί ενός προσωποποιημένου θεού, μιας παγκόσμιας φυσικής δύναμης, η οποία είναι "θεϊκής" προελεύσεως. Για τα θέματα της Ερμηνευτικής της Βίβλου εισήγαγε ο Σπινόζα επίσης νέες αντιλήψεις: Η Βίβλος δεν περιέχει το λόγο του θεού, αλλά τη θέλησή του, όπως αυτή μεταφέρεται από τους προφήτες, δηλαδή από ενδιάμεσα άτομα, τα οποία όπως πολλοί άλλοι μπορεί να μεtαφέρουν εσφαλμένα και των οποίων στην πορεία της παράδοσης τα έργα πιθανόν να έχουν αλλοιωθεί ή παρεξηγηθεί! Για να προκύψει λοιπόν ένα "ασφαλές" και "σαφές" νόημα της Βίβλου, όπως ο σύγχρονος του Σπινόζα, Καρτέσιος, απαιτούσε "καθαρές" και "σαφείς" φιλοσοφικές έννοιες, απαιτείται ιστορικο-φιλοσοφική επανεξέταση. Ο Σπινόζα απαιτεί την "interpretatio scripturae" της Βίβλου σε αναλογία με τη διερεύνηση της φύσης. Πέθανε στη Χάγη από φυματίωση.