Μαρσέλ Ράιχ - Ρανίτσκι

Ο Μαρσέλ Ράιχ-Ρανίτσκι (Βουότσουαβεκ, 1920 - Φραγκφούρτη, 2013) υπήρξε ο πλέον δημοφιλής και επιδραστικός κριτικός της μεταπολεμικής λογοτεχνίας στον γερμανόφωνο κόσμο. Ρηξικέλευθη προσωπικότητα, λάτρης της γερμανικής λογοτεχνίας, δεν δίστασε να απομυθοποιήσει τα ιερά τέρατά της, αλλά και να εκθειάσει νέους και άγνωστους δημιουργούς, κρίνοντας κάθε λογοτεχνικό έργο χωρίς φόβο, αλλά με πάθος. Έπειτα από πληθώρα λογοτεχνικών μελετών, ανθολογιών και μονογραφιών, έπειτα από μακρόχρονη συνεργασία με τις εγκυρότερες εφημερίδες της Γερμανίας, έπειτα από πολύχρονη εργασία του στο ραδιόφωνο και την τηλεόραση, αλλά και έπειτα από τα πολλά βραβεία και τους πολλούς τιμητικούς ακαδημαϊκούς τίτλους που του απονεμήθηκαν, εξέδωσε το 1999 τα απομνημονεύματά του, καταθέτοντας ένα συγκλονιστικό ντοκουμέντο ευρωπαϊκής ιστορίας. Γιος Εβραίων γερμανικής καταγωγής που ζούσαν στο Βουότσουαβεκ της Πολωνίας θα φύγει σε ηλικία οκτώ χρόνων από τη γενέτειρά του για το Βερολίνο, έχοντας στ' αφτιά του την αποχαιρετιστήρια φράση της δασκάλας του: "Φεύγεις, αγόρι μου, για τη χώρα του πολιτισμού". Το 1938 εκτοπίστηκε στην Πολωνία και λίγο αργότερα γνώρισε στο γκέτο της Βαρσοβίας τη φρικτή γερμανική βαρβαρότητα, αλλά και την Τόσσα, τη μετέπειτα γυναίκα του, και μαζί, αναζητώντας καταφύγιο στη μουσική και τη λογοτεχνία, επέζησαν και χάρηκαν για την απελευθέρωση από τον Κόκκινο Στρατό, για να ζήσουν στην κομμουνιστική πλέον Πολωνία τον παραλογισμό και τη βαρβαρότητα του σταλινισμού και να γίνουν μάρτυρες της μεγαλύτερης προδοσίας στο όνομα μιας δίκαιης κοινωνίας. Το 1958 διέφυγαν στη Δυτική Γερμανία κι εκεί άρχισε η εκπληκτική επαγγελματική άνοδος του κριτικού λογοτεχνίας Ράιχ-Ρανίτσκι, αλλά και η γνωριμία του με κορυφαίες προσωπικότητες του γερμανικού πνεύματος. Απολαμβάνοντας τιμές και σχεδόν καθολική αναγνώριση τα τελευταία χρόνια, έφυγε από τη ζωή "πλήρης ημερών" στη Φραγκφούρτη, στις 18 Σεπτεμβρίου 2013, σε ηλικία 93 ετών.